Netwerk Groen Cement, waar ik bij ben aangesloten, en het Vakblad Kinderopvang hebben 2014 uitgeroepen tot het Jaar van de Groene Kinderopvang. Een leuk en belangrijk initiatief. Immers, het is van belang dat zoveel mogelijk kinderen, ook vanuit de kinderopvang, zo veel en vaak mogelijk in verbinding komen met de natuur. Dit kan zowel binnen als buiten de kinderopvanglocatie. Gelukkig zijn er steeds meer kinderopvangorganisaties die ‘groen’ als belangrijk onderdeel zien van hun identiteit. Zij vergroenen hun buitenruimte, nemen natuur op in hun pedagogische beleidsplannen en leiden de medewerkers op tot ‘natuurcoach’. Toch zijn er ook nog veel kinderdagverblijven die het lastig vinden er handen en voeten aan te geven. Zij denken dat je allerlei ingewikkelde toeren moet uithalen. En laten we eerlijk zijn, in de opleidingen tot pedagogisch medewerker neemt het belang van ‘groen’ voor de ontwikkeling van kinderen helaas nog niet echt een prominente plek in. Met ‘het jaar van de groene kinderopvang’ willen bovengenoemde partijen op een laagdrempelige en enthousiasmerende manier laten zien dat met eenvoudige activiteiten al een groot effect bereikt kan worden. Iedereen die groene activiteiten organiseert voor kinderen die interessant kunnen zijn voor de kinderopvang wordt daarom van harte uitgenodigd om die te plaatsen op de nieuwe website: www.jaarvandegroenekinderopvang.nl. Laten we er met zijn allen een mooi jaar van maken als opmaat naar de groene kinderopvangsector van de toekomst!

Onlangs mocht ik – via een tip van Erna van der Wiel, coördinator speelnatuur van Staatsbosbeheer – een 2daagse train-de-trainer Natuursprong meemaken. Natuursprong is een laagdrempelig beweegprogramma in de natuur met als doel zoveel mogelijk kinderen tussen 4 en 12 jaar naar buiten te krijgen. Initiatiefnemers van het programma zijn Staatsbosbeheer, het NISB, Jantje Beton en Gemeenten voor Duurzame Ontwikkeling. Zij formuleren het als volgt: Natuursprong is een speel- en beweegprogramma in de natuur met professionele begeleiders. Spelen en bewegen is gezonder dan stil zitten. En buiten bewegen is nóg gezonder! In de natuur is van alles te zien en te doen. Hutten bouwen, sporen zoeken en boompje klimmen. Spannende kruip-door-sluip-door paadjes volgen tijdens het stippenspel, zelf touwbruggen bouwen en spellen als ‘ren je rot’ en ‘herken je boom’. Natuursprong is dé manier om kennis te maken van spelen in de natuur. Tijdens Natuursprong leren kinderen allerlei uitdagende en leuke spelletjes die ze na afloop ook zelf kunnen doen, samen met vriendjes en vriendinnetjes en het liefst in een (speel)bos.

Deelnemers aan deze 2daagse training kwamen zowel uit de wereld van sport en bewegen als uit die van natuureducatie. En juist de verbinding tussen die werelden is naar mijn idee een van de sterke punten van dit programma. Tijdens de training maakten we – in de bij tijd en wijle natte bossen van Groesbeek – actief kennis met de inhoud van het programma aan de hand van allerlei spelvormen uit de Natuursprong map, en werden we gecoacht op trainersvaardigheden om bijvoorbeeld pedagogisch medewerkers uit de kinderopvang te leren hoe zij zelf aan de slag kunnen met Natuursprong. Immers, de kinderopvang vormt een belangrijke doelgroep! Dat is ook een van de redenen waarom ik aangesloten ben bij het netwerk GroenCement dat tot doel heeft de kinderopvang te ‘vergroenen’. Een heel mooi voorbeeld van hoe dit kan is hoe landelijke kinderopvangorganisatie SKON het heeft aangepakt. Zij hebben een samenwerkingsverband met Staatsbosbeheer en gaan jaarlijks met honderden BSO kinderen met ‘De Natuurbus’ de natuur in! De training werd verzorgd door Yrsa Wagemaker van Het Huis van Beweging en Monique Hampsink van het NISB. Een waardevolle en bovendien ontzettend leuke training. Ik ga zeker met Natuursprong aan de slag! Het vormt een mooie aanvulling op mijn andere activiteiten in de kindercoaching, kinderyoga en natuurbeleving. Mijn Natuursprong vuurdoop zal zijn op 6 en 8 augustus in het nieuwe Avonturenbos in Groesbeek. Dan mag ik met 80 kinderen de natuur in. Leuk!

De Amerikaanse schrijfster en milieuactiviste Rachel Carson zei ooit dat ieder kind tenminste een volwassene in zijn leven zou moeten hebben om samen het diepe gevoel van verwondering en vreugde te beleven over het mysterie van de wereld waarin we leven. Zij trok zelf dan ook regelmatig met haar kleine neefje bij nacht en ontij de natuur in.

Joseph Cornell is zo’n volwassene. Al meer dan dertig jaar bezorgt hij kinderen – groot en klein – onvergetelijke ervaringen in de natuur. Zijn methodiek Flow Learning, waarbij vooral het leren met het hart centraal staat en hij inspeelt op zowel het bewustzijn en de energie van de groep als die van de natuur, is een onuitputtelijke inspiratiebron voor velen. Zo ook voor mij, onder andere in mijn werk als groene kindercoach en kinderyogadocent. Cornells Engelstalige boeken over Sharing Nature met heerlijk ouderwetse zwart-wit foto’s liggen thuis inmiddels behoorlijk beduimeld ‘voor de grijp’. Een paar jaar geleden had ik het geluk om hem zelf mee te maken tijdens een door Earth Games georganiseerd bezoek aan Nederland. De authenticiteit en het plezier waarmee hij zijn diepe liefde voor de natuur met anderen deelt via creatieve en speelse belevingsactiviteiten maakten toen diepe indruk op me. Cornell weet mensen te raken in het hart en ik ben ervan overtuigd dat wie zich geraakt voelt en zich deel voelt uitmaken van de natuur er ook beter voor zal willen zorgen.

Nu is er dan deze nieuwe Nederlandse uitgave van zijn beide boeken ‘Sharing Nature’, aangevuld met nieuwe spelvormen en aangepast aan de Nederlandse situatie. In het boek wordt de methodiek van Flow Learning uitgelegd en worden 77 verschillende activiteiten, sommige speels, andere meer reflectief beschreven. Daarnaast is het boek gelardeerd met beeldende sfeerbeschrijvingen en prachtige aansprekende foto’s. De foto’s waarop mijn eigen kinderen te zien zijn, brengen bij mij opnieuw de gevoelens van verwondering, verbondenheid en plezier boven die we samen beleefden in de natuur.

De methode van Cornell is zeer laagdrempelig: je hebt er nauwelijks materialen voor nodig en als begeleider hoef je geen diepgaande theoretische kennis van de natuur te hebben. Het gaat immers om voelen en beleven. Het plezier spat er vanaf. Je hoeft er niet voor naar een prachtig natuurgebied ver weg. Het parkje om de hoek en het groene schoolplein voldoen net zo goed. Of je nu een volledige Flow Learning sessie wilt opzetten en uitvoeren met een groep kinderen of gewoon losse activiteiten wilt doen, laat je inspireren. Gebruik dit boek, ga naar buiten en geniet! Een waardevol boek dat uitnodigt tot het beleven van vele magische natuurmomenten.

Recensie voor Groen Cement www.groencement.nl

Een uitgave van A3 boeken is samenwerking met Earth Games ISBN 9789491557040